Nawet najpiękniejszy ogród traci swój urok, gdy ścieżki zamieniają się w błotnisty tor przeszkód, a strefa wypoczynku straszy popękanymi płytkami. Wybór odpowiedniej nawierzchni ogrodowej przesądza o estetyce tarasu, chodników i przestrzeni wokół domu. Czy w ogrodzie lepiej sprawdzi się kamień, beton, gres, a może drewno? Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę przy wyborze płyt ogrodowych i jak uniknąć związanych z tym kosztownych błędów.
Zastosowanie płyt ogrodowych w ogrodzie – do czego możesz je wykorzystać?
Płyty ogrodowe pozwalają na kreatywne kształtowanie przestrzeni i wyznaczanie stref funkcjonalnych. Zapewniają też estetyczny wygląd Twojego zielonego zakątka. W jak sposób możesz wykorzystać je w ogrodzie?
Za ich pomocą stworzysz funkcjonalne ścieżki ogrodowe. Płyty chodnikowe to solidne podłoże, które sprawdzi się do tworzenia głównych ciągów komunikacyjnych – wytrzymujących intensywny ruch pieszy. Z kolei mniejsze płytki nadają się na obrzeża rabat i dodają elegancji zielonej aranżacji.
Płyty ogrodowe mogą być wykończeniem tarasu. Montowane tam płyty tarasowe powinny być odporne na plamy po grillowaniu i przyjemne dla bosych stóp. Jednocześnie muszą komponować się z elewacją domu. Płyty ogrodowe sprawdzą się także w strefie przy basenie. Powinny być to jednak materiały o wysokiej klasie antypoślizgowej i niskiej nasiąkliwości.
Płyty ogrodowe możesz montować również na podjeździe. Powinny być one wykonane z materiałów, które są w stanie wytrzymać nacisk samochodu i częste zmiany temperatury. Płyty ogrodowe nadają się także do wykańczania schodów zewnętrznych.
Na co zwrócić uwagę, wybierając płyty ogrodowe?
Zamierzasz wybrać idealne płyty ogrodowe? Zwróć uwagę na kolor, fakturę, ale przede wszystkim na ich parametry techniczne. To one decydują o tym, czy nawierzchnia przetrwa lata w nienagannym stanie, czy jej wygląd i stan będą pozostawiać wiele do życzenia.
Odporność na warunki atmosferyczne
Pogoda w Polsce nie rozpieszcza – także płyt ogrodowych. Dlatego wybierając nawierzchnię do ogrodu, zwróć uwagę na:
- mrozoodporność i niską nasiąkliwość – gdy woda wnikająca w pory materiału zamarza, zwiększa swoją objętość, co może prowadzić do pękania płyt. Dlatego ważna jest niska nasiąkliwość nawierzchni montowanych na zewnątrz. Pod tym względem świetnie wypada kamień naturalny, a szczególnie granit. Wykazuje on minimalną nasiąkliwość (nawet poniżej 0,5%), dlatego jest niemal niezniszczalnym w polskim klimacie;
- odporność na promieniowanie UV – wybieraj płyty, które są odporne na blaknięcie, aby po kilku sezonach nie straciły swojego pierwotnego koloru;
- odporność na sól – jeśli planujesz ułożenie płyt na podjeździe lub w pobliżu chodnika, który zimą będzie obsypywany solą drogową, upewnij się, że wybrany materiał jest na nią odporny.
Odporność na uszkodzenia mechaniczne
W ogrodzie wytrzymałość płytek testują spadające doniczki, przestawiane meble ogrodowe, koła taczki, ruch pieszy i ciężar samochodu na podjeździe. Dlatego wybierając nawierzchnię na zewnątrz, weź pod uwagę jej odporność na zarysowania, ścieranie i uderzenia. Solidne płyty muszą dzielnie znosić codzienne wyzwania – bez pęknięć i szpecących rys.
Dlatego do ogrodu wybierz płyty o klasie ścieralności IV lub V (PEI4 LUB PEI5). Są one bardzo odporne na ścieranie i na zniszczenia nawet pod wpływem intensywnej eksploatacji.
Wykończenie płyty ogrodowej a bezpieczeństwo
Kupując płyty do ogrodu, sprawdź, jaką klasę antypoślizgowości ma wybrana nawierzchnia. Wskazuje ona, jak bardzo powierzchnia jest szorstka i w jakim stopniu zapewnia przyczepność. W przypadku tarasów sprawdzą się płytki o klasie antypoślizgowości R10. Natomiast przy basenie oraz na schodach warto układać nawierzchnię o klasie R11 lub nawet R12.
Wykończenie płyt ogrodowych – płomieniowane, groszkowane, szczotkowane, łupane
Sposób wykończenia powierzchni decyduje zarówno o wyglądzie, jak i bezpieczeństwie zapewnianym przez nawierzchnię:
- płomieniowanie granitu sprawia, że jego powierzchnia jest chropowata, a przez to antypoślizgowa– idealna na ścieżki i podjazdy;
- groszkowanie zapewnia, że beton i kamień zyskują delikatnie nierówną fakturę;
- szczotkowana nawierzchnia ogrodowa ma właściwości antypoślizgowe, jest odporna na zarysowania i ma efektowny wygląd;
- powierzchnie łupane mają naturalny, surowy charakter, a ich „bonusem” jest to, że zapobiegają przypadkowym poślizgnięciom.
Format, rozmiar i grubość płyty ogrodowej – jak je dobrać do funkcji nawierzchni?
Płytki ogrodowe o mniejszych formatach (np. 30×30 cm), kwadratowe i prostokątne sprawdzają się do budowy krętych ścieżek i wykańczania miejsc o nieregularnych kształtach – przy oczkach wodnych lub rabatach kwiatowych. Ułożenie dużych płyt (60×60 cm i większych) daje efekt przestronności. Za ich pomocą stworzysz nawierzchnię tarasu, zakątka pod pergolą lub podjazdu.
Grubość płyt do ogrodu powinna być uzależniona od tego, gdzie zamierzasz je ułożyć oraz tego, jakim będą poddawane obciążeniom. I tak:
- w przypadku tarasów wystarczą płyty ogrodowe o grubości ok. 2 cm,
- w przypadku ścieżek i ciągów komunikacyjnych należy układać płytki o grubości ok. 4,5 cm,
- w przypadku podjazdów dla samochodów osobowych i innych powierzchni, które muszą wytrzymać równie duże obciążenia, montuje się płyty o grubości ok. 7 cm.
Jakie płyty ogrodowe mogą znaleźć się w ogrodzie? Przegląd materiałów
Obecnie produkowane są różne rodzaje nawierzchni ogrodowych. To płyty z kamienia naturalnego, ale też z betonu oraz produkty z drewna i kompozytu.
Kamień naturalny
Granitowe płyty wygrywają z innymi nawierzchniami pod względem trwałości, odporności na uszkodzenia mechaniczne i niskiej nasiąkliwości. Niewiele ustępujący granitowi solidny i twardy kwarcyt zachwyca paletą barw i kolorowymi drobinkami mieniącymi się w słońcu. Trawertyn nadaje z kolei śródziemnomorskiego uroku, jest odporny na uszkodzenia, ale wymaga regularnej impregnacji.
Płyty betonowe i galanteria betonowa (beton architektoniczny)
Za pomocą betonu architektonicznego stworzysz gładkie, estetyczne powierzchnie o minimalistycznym designie. W ogrodzie oprócz płyt betonowych sprawdzi się też galanteria betonowa. Są to palisady, obrzeża czy donice, za pomocą których stworzysz spójną i modną aranżację ogrodu.
Płyty z betonu architektonicznego są trwałe, a tworzone z nich tarasy czy ścieżki wpisują się najmodniejsze ogrodowe trendy. Jednak ich minusem może być mniejsza odporność na plamy (w porównaniu z granitem czy gresem).
Nawierzchnie ogrodowe z drewna
Drewno wnosi do ogrodu ciepło, przytulny klimat i efektownie komponuje się z ogrodową zielenią. Jednak ułożenie drewnianej podłogi tarasowej oznacza, że będziesz w przyszłości poświęcać czas na jej konserwację.
Drewniane tarasy wymagają regularnego olejowania i zabezpieczania przed wilgocią. Nowoczesną alternatywą dla drewna są kompozyty. Wyglądają jak drewniane deski lub płyty, ale są odporne na czynniki zewnętrzne jak tworzywa sztuczne. Nie pękają, nie butwieją i przez długie lata zachowują kolor. Sprawdzają się zarówno przy basenach, jak i na tarasach oraz wszędzie tam, gdzie liczy się łatwość montażu i utrzymania nawierzchni w nienagannym stanie technicznym.
Gres do ogrodu
Gres ogrodowy o grubości 2 cm jest odporny na plamy, zarysowania, mróz i działanie środków chemicznych. Oprócz tego wyróżnia go niska nasiąkliwość.
Gres jest dostępny w ogromnej liczbie wzorów i kolorów. Płytki gresowe mogą imitować drewno, beton i różne rodzaje kamienia. Jest dobrym wyborem na tarasy i ścieżki. Jest jednak pozbawiony unikalności, która wyróżnia kamień naturalny.
Jak wygląda montaż i pielęgnacja płyt ogrodowych?
Płyty ogrodowe można montować na dwa sposoby – są nimi:
- montaż klejony – polega on na osadzaniu płyt na zaprawie klejowej i na późniejszym wypełnianiu spoin. Jednak gres przy tym sposobie montażu bywa podatny na spękania. Wadą tej techniki montażowej jest utrudniona wymiana czy naprawa uszkodzonych fragmentów nawierzchni;
- układanie na podbudowie żwirowej – montaż ten sprawdzi się nie tylko przy budowie alejek, ale równie dobrze na powierzchniach tarasów. Metoda ta gwarantuje skuteczne odprowadzanie wody, ułatwia poziomowanie nawierzchni i umożliwia bezproblemową wymianę pojedynczych elementów, gdy zajdzie taka potrzeba.
Kamień i beton, mimo swojej odporności na czynniki zewnętrzne, zyskają dzięki regularnej impregnacji. Preparaty hydrofobowe tworzą na tych materiałach niewidoczną barierę chroniącą przed wnikaniem wody i zabrudzeń. Na zewnątrz sprawdzą się impregnaty na bazie rozpuszczalników – są trwalsze niż te, których skład bazuje na wodzie. Przed zastosowaniem danego preparatu sprawdź, czy jest on przeznaczony do pielęgnacji kamienia znajdującego się w Twoim ogrodzie.
Montaż płyt w ogrodzie a estetyka i obowiązujące trendy
W trendach ogrodowych wciąż dominuje minimalizm. Dlatego na tarasach, ale i w przypadku ścieżek sprawdzają się płyty w dużym formacie, o stonowanych kolorach i stosunkowo gładkiej powierzchni. W trendy te znakomicie wpisują się płytki z kamienia naturalnego – np. z granitu i kwarcytu.
Na topie jest mieszanie materiałów – np. połączenie granitu z drewnem. W nowoczesnych ogrodach stawia się na proporcje, geometrię i czystość linii. Jednak mimo zmieniających się trendów na topie są ciągle także aranżacje rustykalne z łupanymi, kamiennymi powierzchniami i nieregularnymi krawędziami.
Koszt montażu płyt ogrodowych
Budżet bywa decydującym czynnikiem przy wyborze płyt ogrodowych. Najdroższe są płyty z kamienia naturalnego. Ich ceny – w zależności od rodzaju surowca – wynoszą nawet 400 zł/m2. Do tego dochodzi koszt montażu płyt na tarasie. Fachowcy liczą za taką usługę od kilkudziesięciu do ponad stu złotych za m2.
Ukryty koszt, o którym łatwo zapomnieć, wybierając płyty do ogrodu, to koszt utrzymania nawierzchni. Jest on niemal zerowy w przypadku ścieżki czy tarasu wykonanego z granitu czy kwarcytu. Z kolei naturalne drewno wymaga regularnej impregnacji i olejowania, co generuje stałe koszty i zabiera czas. Dlatego okazuje się, że droższy na początku kamień naturalny jest bardziej opłacalną inwestycją niż wymagające ciągłej konserwacji drewno.
Najczęstsze błędy przy montażu i wyborze płyt ogrodowych
Ucz się na cudzych potknięciach, a nie na własnych! Błędy, które najczęściej zdarzają się przy montażu i wyborze płyt ogrodowych to:
- niedopasowanie grubości płyt do przeznaczenia,
- oszczędzanie na podbudowie,
- ignorowanie właściwości antypoślizgowych,
- kupowanie materiałów „na styk” – zawsze warto zamówić ich o ok. 10% więcej, niż wynika to z obliczeń.
Płyty ogrodowe mają służyć przez długie lata, cieszyć oko i umilać czas spędzany w ogrodzie. Dlatego do ich wyboru podejdź poważnie i nie bierz pod uwagę wyłącznie ich atrakcyjnej ceny. Pomyśl o wykorzystaniu kamienia naturalnego – efektownego, o ponadczasowym uroku oraz odpornego na uszkodzenia mechaniczne i pod wpływem czynników atmosferycznych.